"Sana Anlattım Ama Dinlemedin": Çiftlerin İletişimini Kesen O 4 Sessiz Katil

İlişkilerde en çok duyduğum cümlelerden biri şudur: "Aslında ne istediğimi söyledim, ama o beni dinlemiyor ki!"

Eğer siz de partnerinizle konuşurken duvarla konuştuğunuzu hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Çoğu zaman sorun, ne söylediğimiz değil, nasıl söylediğimizde gizlidir. Bazen farkında olmadan ilişkimizin iletişim damarlarını tıkayan, sessiz ve sinsi dört alışkanlık geliştiririz.

Psikoloji literatüründe bunlara, ünlü ilişki araştırmacısı Dr. John Gottman’ın adlandırdığı gibi, "Dört Atlı" (The Four Horsemen) diyoruz.

Gelin, bu "Sessiz Katilleri" tanıyalım ve onları terapi odasının kapısında nasıl durduracağımızı konuşalım.

1. Sessiz Katil: Eleştiri (Eleştiri Zırhı)

Hepimiz zaman zaman şikayet ederiz; bu normal. Şikayet, spesifik bir davranışla ilgilidir: "Bulaşıkları ortada bırakman beni yoruyor."

Eleştiri ise şikayetin üstüne bir katman daha ekler ve partnerin kişiliğine saldırır: "Sen zaten hep böylesin! Tembel, düşüncesiz ve dağınık bir insansın!"

Ne Yapmalı? Şikayeti, Eleştiriden Ayırın. Kullanacağınız cümle kalıbı: "Beni Ü-İ-İ (Üzüyor – İhtiyacım Var – İletelim)" formülü:

• Beni üzüyor/yoruyor ki; (Davranışın size etkisini belirtin.)

• İhtiyacım var; (Ne istediğinizi net söyleyin.)

• İletelim ki; (O anda değil, sakinleşince konuşmayı teklif edin.)

2. Sessiz Katil: Savunmacılık (Suç Kimin?)

Eleştiriyi duyduğumuz an devreye girer. Amacı masumiyetini kanıtlamak, partneri suçlamak veya mazeret uydurmaktır.

• Partner: "Yine faturayı ödemeyi unutmuşsun!"

• Savunmacı Yanıt: "Ben mi? Sen de geçen hafta toplantıyı unuttun! Hem sen sürekli bana faturaları hatırlatıp durmasan unutmam!"

Bu döngüde kimse sorumluluk almaz, sorun çözülmez ve tartışma sadece "Suç Kimin?" oyununa döner.

Ne Yapmalı? Sorumluluğun %10'unu Üstlenin. Eleştiri ne kadar haksız görünse de, tartışmanın bitmesi için sorumluluğun küçük bir kısmını kabul edin.

• Doğru Yanıt: "Haklısın, unutmak benim hatamdı. Özür dilerim. Düzeltiyorum/Hemen ödenecek."

• Unutmayın: Küçük bir kabul, büyük bir tartışmayı sonlandırabilir.

3. Sessiz Katil: Aşağılama (Zehirli Alaycılık)

Bu, Dört Atlı'nın en tehlikelisidir. Aşağılama; alay etmeyi, iğnelemeyi, göz devirmeyi, küçümseyici bir dil kullanmayı ve mizahı partnerin kişiliğini değersizleştirmek için kullanmayı içerir.

Gottman'a göre, bir ilişkide aşağılama sık sık görülüyorsa, ilişkinin geleceği risk altındadır. Çünkü aşağılama, partnerinize saygı duymadığınızı gösterir.

Örnek: Partnerinizin ciddi bir sorununu anlatırken gözlerinizi devirip, "Ay, yine drama queen moduna geçtin. Bu kadar takıntılı olmak zorunda mısın?" demek.

Ne Yapmalı? Saygı Kültürünü İnşa Edin. Aşağılamanın panzehiri, ilişkinizde birbirinize hayranlık ve saygı ifadeleri kullanmaktır. Partnerinizin iyi yaptığı şeyleri takdir edin. Tartışma sırasında bile, "Bu konuda farklı düşünüyoruz ama senin zekana her zaman güvenirim" gibi saygılı ifadeleri kaybetmeyin.

4. Sessiz Katil: Duvar Örme (Sessizliğin Çığlığı)

Tartışma çok hararetlendiğinde, genellikle bir taraf (çoğunlukla erkekler, ancak herkes olabilir) duygusal olarak geri çekilir ve duvar örer. Göz temasını keser, cevap vermeyi bırakır, telefona veya televizyona dalar.

Bu bir savunma mekanizmasıdır ve partnerinize şöyle der: "Artık buraya ulaşamazsın, beni rahat bırak."

Partnerin Algısı: Duvar ören kişi sakinleşmeye çalışırken, karşı taraf bunu ceza verme veya önemsenmeme olarak algılar. Bu da tartışmanın daha da alevlenmesine neden olur.

Ne Yapmalı? Fizyolojik Sakinleşme Molası Verin. Duvar örmeye başladığınızı hissettiğiniz an (kalp atışınız hızlanınca, kan beyninize sıçrayınca):

• İfade Edin: "Şu an çok sinirliyim ve bu şekilde konuşmaya devam edersem kırıcı olacağım. Lütfen 20 dakikalık bir ara verelim. Bu bir kaçış değil, sakinleşip daha yapıcı konuşmak için bir söz."

• Mola Verin: Odadan uzaklaşın. Müzik dinleyin, su için. En az 20 dakika sonra, sakinleşmiş bir zihinle geri dönüp konuya devam edin.

İletişim, bir ilişki için nefestir. Bazen o kadar hızlı konuşuruz ki, farkında olmadan o nefesi kesen 4 zehirli ok fırlatırız.

Unutmayın, bu "Sessiz Katiller"i tanımak, onları yenmenin ilk adımıdır. Birbirinizi kırmadan, yargılamadan dinleyebildiğiniz, sağlıklı ve mutlu ilişkiler dilerim.

İlişkinizin iletişim haritasını birlikte çıkarmak isterseniz, sizi bekliyor olacağım. Randevu ve detaylı bilgi iletişim formu sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

SEVGİLERİMLE,

PSİKOLOG BERNA GÖKSU